5 ขั้นตอนสู่การเป็นผู้เชี่ยวชาญ Strategic Foresight สำหรับผู้นำ

สวัสดีครับเพื่อน ๆ ชาว HR และทีม L&D ทุกคน! วันนี้เรามาคุยกันเรื่อง strategic foresight กันดีกว่า ซึ่งเป็นทักษะสุดเจ๋งที่จะช่วยให้คุณและองค์กรของคุณเตรียมพร้อมรับมือกับอนาคตได้อย่างมั่นใจ

ทำไมต้อง Strategic Foresight?

ลองนึกภาพดูนะครับ ถ้าคุณเป็นกัปตันเรือ แล้วต้องนำเรือแล่นฝ่าพายุ คุณจะทำยังไง? แน่นอนว่าคุณต้องมองไปข้างหน้า คาดการณ์ทิศทางลม คลื่น และอุปสรรคต่าง ๆ เพื่อนำพาเรือและลูกเรือไปให้ถึงจุดหมายอย่างปลอดภัย

Strategic foresight ก็เหมือนกันครับ มันคือความสามารถในการมองไปข้างหน้า วิเคราะห์แนวโน้มและการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต เพื่อเตรียมพร้อมรับมือและสร้างโอกาสใหม่ ๆ ให้กับองค์กร

ในโลกธุรกิจปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงเร็วมาก ๆ ทักษะนี้ยิ่งมีความสำคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ นะครับ ลองดูตัวอย่างเช่น:

- AI ที่ก้าวหน้าขึ้นทุกวัน
- การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลกระทบต่อธุรกิจ
- พฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว

ถ้าเราไม่เตรียมพร้อมรับมือกับสิ่งเหล่านี้ องค์กรของเราก็อาจจะตามหลังคู่แข่งได้ง่าย ๆ เลยล่ะครับ

5 ขั้นตอนสู่การเป็นผู้เชี่ยวชาญ Strategic Foresight

1. การสแกนสภาพแวดล้อม (Environmental Scanning)

ขั้นตอนแรกคือการเป็นเหมือนฟองน้ำที่ดูดซับข้อมูลรอบตัว แต่ไม่ใช่ข้อมูลทั่วไปนะครับ เราต้องมองหาสัญญาณอ่อน ๆ แนวโน้มที่กำลังเกิดขึ้น และปัจจัยที่อาจเปลี่ยนเกมในอุตสาหกรรมของเรา

ลองตั้ง Google Alerts ติดตามข่าวสารในหัวข้อที่สนใจ ติดตามผู้นำความคิดในโซเชียลมีเดีย เข้าร่วมงานสัมมนาต่าง ๆ เป้าหมายคือการเห็นรูปแบบและการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นก่อนคนอื่น

**เคล็ดลับ:** ลองใช้เวลาอย่างน้อยวันละ 30 นาทีในการ "สแกน" แบบนี้ เชื่อผมเถอะว่ามันคุ้มค่ามาก ๆ

2. การคิดเป็นภาพอนาคต (Scenario Planning)

จำไว้นะครับว่าเราไม่ได้พยายามเป็นนักทำนายอนาคต แต่เราต้องพัฒนาภาพอนาคตที่เป็นไปได้หลาย ๆ แบบ

ลองถามตัวเองว่า:
- ถ้าการทำงานทางไกลกลายเป็นเรื่องปกติไปตลอดล่ะ?
- ถ้าเทคโนโลยีใหม่ทำให้ผลิตภัณฑ์ปัจจุบันของเราล้าสมัยล่ะ?
- ถ้ากฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนห่วงโซ่อุปทานของเราอย่างมากล่ะ?

จุดประสงค์ไม่ใช่การทำนายให้ถูกต้อง 100% แต่เพื่อยืดความคิดของเราและเตรียมพร้อมสำหรับความเป็นไปได้ต่าง ๆ

3. การระบุปัจจัยขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง (Identifying Drivers of Change)

อะไรคือแรงขับเคลื่อนใหญ่ ๆ ที่กำลังเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมของเรา? อาจเป็นความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี พฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป การเปลี่ยนแปลงด้านกฎระเบียบ หรือแนวโน้มด้านประชากรศาสตร์

เมื่อเราระบุปัจจัยเหล่านี้ได้ เราจะเริ่มเห็นว่าพวกมันอาจส่งผลกระทบต่อกันและสร้างอนาคตที่แตกต่างกันได้อย่างไร

4. การสร้างเครื่องมือคาดการณ์อนาคต (Building Foresight Toolkit)

มีเครื่องมือและเทคนิคมากมายในโลกของ strategic foresight ครับ บางอย่างที่ผมชอบใช้ได้แก่:

- Futures Wheel: เครื่องมือระดมความคิดเพื่อสำรวจผลกระทบของแนวโน้มหรือเหตุการณ์ต่าง ๆ
- Backcasting: การทำงานย้อนกลับจากอนาคตที่ต้องการเพื่อหาขั้นตอนที่จะไปถึงจุดนั้น
- Wild Cards: การสำรวจเหตุการณ์ที่มีโอกาสเกิดขึ้นน้อยแต่ส่งผลกระทบสูง

อย่าเพิ่งกังวลนะครับ เริ่มจาก 1-2 เทคนิคก่อน แล้วค่อย ๆ เพิ่มขึ้นไปเรื่อย ๆ

5. การสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่มุ่งเน้นอนาคต (Creating Future-Focused Culture)

พลังที่แท้จริงของ strategic foresight เกิดขึ้นเมื่อมันกลายเป็นส่วนหนึ่งของ DNA องค์กร ทำให้มันเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการวางแผนปกติ จัดประชุมที่มุ่งเน้นอนาคตเพื่อสำรวจความเป็นไปได้ในระยะยาว

และนี่คือความลับครับ: มันสนุกมาก ๆ ด้วย! ผมเห็นทีมงานเกิดความคิดสร้างสรรค์และกระตือรือร้นมากเวลาเริ่มคิดถึงความเป็นไปได้ในอนาคต

เอาล่ะ! พร้อมที่จะเริ่มต้นแล้วใช่ไหมครับ?

ผมรู้ว่าการเริ่มต้นอะไรใหม่ ๆ มันอาจจะดูน่ากลัวนิดหน่อย แต่เชื่อผมเถอะครับว่า strategic foresight นี่มันคุ้มค่ามาก ๆ ที่จะลงทุนเรียนรู้

ลองเริ่มจากขั้นตอนง่าย ๆ ก่อนก็ได้ครับ เช่น:

1. เลือกหัวข้อหรือเทรนด์ในอุตสาหกรรมของคุณสัก 1 เรื่องที่คุณสนใจ
2. ใช้เวลา 15 นาทีระดมความคิดว่าในอีก 5-10 ปีข้างหน้า มันจะเป็นยังไงบ้าง อะไรคือ best case และ worst case scenario
3. คิดต่อว่า มีอะไรบ้างที่คุณสามารถทำได้ตั้งแต่วันนี้ เพื่อเตรียมพร้อมรับมือหรือสร้างโอกาสจากสิ่งที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

ยินดีด้วยครับ! คุณได้ก้าวแรกสู่การเป็นผู้เชี่ยวชาญ strategic foresight แล้ว

สรุป: อนาคตอยู่ในมือคุณ

จำไว้นะครับว่า อนาคตไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นกับเราโดยที่เราควบคุมไม่ได้ แต่มันคือสิ่งที่เราสร้างขึ้นจากการตัดสินใจและการกระทำของเราในวันนี้

Strategic foresight ให้เครื่องมือที่ช่วยให้เรา:

- เป็นฝ่ายรุกแทนที่จะเป็นฝ่ายรับ
- มองเห็นโอกาสก่อนคู่แข่ง
- สร้างองค์กรที่พร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ในอนาคต

คุณพร้อมที่จะเป็น strategic foresight superstar แล้วหรือยังครับ?

ไปกันเลย! ไปพิชิตอนาคตที่ไม่แน่นอนกัน!

และถ้าใครอยากแชร์ประสบการณ์หรือมีคำถามอะไรเกี่ยวกับ strategic foresight ก็คอมเมนต์มาคุยกันได้เลยนะครับ ผมตื่นเต้นมากที่จะได้เห็นว่าผู้นำอย่างพวกเราจะใช้เครื่องมือเหล่านี้สร้างอนาคตที่ดีกว่าได้อย่างไรบ้าง

แล้วเจอกันใหม่ในบทความหน้า เรื่อง future planning และ uncertainty ในโลกธุรกิจครับ!

Citations:
[1] https://www.itonics-innovation.com/strategic-foresight-guide
[2] https://tech4future.info/en/strategic-foresight-definition-and-purpose/
[3] https://www.insightandforesight.com.au/blog-foresights/5-benefits-of-foresight
[4] https://www.researchgate.net/publication/298559555_Strategic_Foresight_for_Innovation_Management_A_Review_and_Research_Agenda
[5] https://www.ams-forschungsnetzwerk.at/downloadpub/2002slaughter_Strategic_Foresight.pdf
[6] https://pplx-res.cloudinary.com/image/upload/v1722879808/user_uploads/ijpbesceu/Screenshot-2567-08-06-at-00.43.15.jpg